Hiện nay, rất nhiều người suy nghĩ rằng cách dạy con của người xưa đã lỗi thời và không còn phù hợp với thời hiện đại nữa. Đây là suy nghĩ hoàn toàn sai, bởi phải có sự dạy dỗ của tiền bối thì mới có thế hệ hậu bối nên người.
Tất cả mọi thứ đều có hai mặt, cách dạy con thời xưa hay thời nay đều có những điều tốt - xấu. Chính vì thế, chúng ta cần phải chắt lọc những tinh hoa trong cách dạy con ở mỗi thời để áp dụng vào gia đình mình vừa hà khắc, vừa dịu dàng.
Người xưa có câu: Bảo là cương, ban là nhu, dạy là cương, dỗ là thương. Trong quá trình dạy con, cương - nhu là một cặp phạm trù. Vì thế, cha mẹ cần phải cương đúng lúc, nhu đúng chỗ và cương phải đi đôi với nhu thì mới dạy được trẻ. Các bậc cha mẹ nên nhớ, không phải lúc nào dùng đòn roi cũng có hiệu quả với con cái, đánh con nhiều chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của con mà thôi (đây là cương), nhưng cũng không được quá chiều con khiến con ỉ lại và sinh hư (đây là nhu). Chính vì thế, cha mẹ phải biết cách cân bằng giữa cương và nhu, ví dụ: Sau khi đánh con cha mẹ hãy nói với con câu này “Cha mẹ đánh con là đương đánh vào cha mẹ, vì con là do cha mẹ sinh ra”.
Hay một trường hợp khác, cha mẹ ngồi đánh tả lá không được phép cho trẻ con vây quanh, bởi vì tất cả những trò này đều có có sức hút. Không nên nuôi dưỡng những thứ xấu đó vào đầu trẻ để chỉ mới 7, 8 tuổi con đã biết chơi tá lả, cá cược ăn chun ăn nịt, ăn bi… rồi cuối cùng là ăn tiền. Bởi vậy, yêu cho vọt, ghét cho ăn, đây là giá trị CƯƠNG – NHU. Chúng ta làm cha làm mẹ cương – nhu phải hài hoà, nhưng xin đừng tàn ác và vô cảm với trẻ con, đây là điều tối kỵ.
.jpg)
Nhìn lại phong cách dạy con của người xưa, chúng ta thấy có nét hà khắc, nhưng nó cũng có nhiều nét tích cực - đây là trí tuệ của người xưa. Tổ tiên chúng ta rất giỏi, ngày xưa ai ăn cắp, ai cãi cha mẹ, ai hủ hoá.. xấu hổ vô cùng. Phải chăng đó là những định ước, là gia quy làm cho con người khi nhìn thấy đều phải tự nguyện mà tu, mà rèn, mà sửa. Còn bây giờ chúng ta phá vỡ cái này. Có một ví dụ rất thực tế: Hiện nay, không ít cha mẹ ủng hộ việc con cái có bầu trước khi cưới. Thế nhưng, cha mẹ không hiểu rằng, không phải cặp đôi nào yêu nhau cũng có được kết thúc viên mãn, dẫn tới tình trạng mẹ đơn thân rất phổ biến hiện nay. Như vậy, chính cha mẹ đã tiếp tay cho những sai lầm của con cái, là nguyên nhân gián tiếp ảnh hưởng tới cuộc sống của con. Điều này thật là nguy hại.
Hãy dạy con cái những điều này từ khi còn bé: Tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ. “Tề gia, trị quốc, bình thiên hạ” đều phải dựa vào “Tu thân”. Có “Tu thân” thì mới làm gương được cho gia đình, dạy bảo người trong nhà mới nghe theo, tức là “Tề gia”. “Tu thân” là nền tảng cơ bản để “Trị quốc” có nghĩa là lo toan việc nước. Và cuối cùng, “Tu thân” để “Bình thiên hạ” có nghĩa là sống hòa bình với con người và vạn vật giúp xã hội văn minh hơn. Do vậy, có thể nói, mỗi cá nhân tu thân đều có liên quan tới gia đình, đất nước và xã hội.
Chính vì thế, hãy chắt lọc những tinh hoa của người xưa để áp dụng vào Đạo làm cha mẹ. Từ đó, giáo dục con cái những điều hay ý đẹp, gia đình viên mãn. Xin cảm ơn Quý hội viên đã theo dõi bài viết.
Nhà văn hóa tâm linh Phan Oanh
